Την Ειρήνη Δασκαλάκη την πρωτογνώρισα το 2008. Η αφορμή ήταν ένα κρασί της, ένα απρόσμενα εκφραστικό χαρμάνι Chardonnay με Θραψαθήρι με φινέτσα και ισορροπία, που με έκανε να αναζητήσω τον άνθρωπο πίσω από αυτό. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη συζήτησή μας: εγώ ενθουσιασμένος, εκείνη να επιμένει με αυστηρή αυτοκριτική διάθεση πως το κρασί δεν έπιανε τα δικά της standards – «δεν είναι καλό, αφού σ αρέσει, πάρε τις φιάλες, δικές σου» μου είπε, με αφοπλιστική ειλικρίνεια.
Αυτή ήταν η πρώτη μου ουσιαστική γνωριμία με την Ειρήνη. Από εκείνη τι στιγμή κατάλαβα τι άνθρωπος είναι: άμεση, αυθεντική, αληθινή, δοτική, και ταυτόχρονα πεισματάρα και τελειομανής. Δεν βολεύεται με τίποτα λιγότερο από το άριστο, έχοντας ξεκάθαρη στρατηγική και απόλυτη αφοσίωση σε αυτό που κάνει. Είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις οινοποιών που έχουν ορίσει μια πορεία και την ακολουθούν με συνέπεια, χωρίς παρεκκλίσεις. Κι αν εγώ εντυπωσιάστηκα τότε από εκείνο το κρασί, δεν ήμουν ο μόνος. Ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους του ελληνικού κρασιού, που σήμερα θεωρείται σημείο αναφοράς, μοιραζόταν ακριβώς την ίδια άποψη με μένα.
Από εκείνη τη μέρα, η σχέση μου με το οινοποιείο Silva Δασκαλάκη και την Ειρήνη εξελίχθηκε σχεδόν παράλληλα με την πορεία του οινοποιείου. Έχω επισκεφθεί αμέτρητες φορές το χώρο, γνώρισα την οικογένεια και την ομάδα πίσω από την προσπάθεια, δοκίμασα ξανά και ξανά τα κρασιά, παρακολούθησα πειραματισμούς, γεύτηκα ετικέτες πριν κυκλοφορήσουν επίσημα. Αυτό που ξεχωρίζει σε όλη αυτή την πορεία είναι η συστηματική αναζήτηση. Η Ειρήνη δεν σταματά να πειραματίζεται, να δοκιμάζει, να εξελίσσει. Όλα τεκμηριωμένα, αρχειοθετημένα, μεθοδικά – μια επιστημονική προσέγγιση παντρεμένη με την εμπειρία, το μεράκι και βεβαίως το ένστικτο.
Παράλληλα, το ίδιο το οινοποιείο έχει ωριμάσει όπως ένα καλό κρασί. Από το 1998, όταν ξεκίνησε η αναβίωση των οικογενειακών αμπελώνων, μέχρι σήμερα, η πορεία του είναι εντυπωσιακή. Η ιστορία ξεκινά ακόμη νωρίτερα, το 1920, όταν η οικογένεια καλλιεργούσε ήδη τα πρώτα της αμπέλια. Η σύγχρονη συνέχεια έρχεται στο χωριό Σίβα, 17 χιλιόμετρα έξω από το Ηράκλειο, σε μια περιοχή που ανήκει στη ζώνη ΠΟΠ Δαφνές, με το Λιάτικο να πρωταγωνιστεί. Ένας τόπος με βαθύ ιστορικό υπόβαθρο, με αρχαία πατητήρια, λαξεύματα, πηγές νερού και ένα terroir ιδανικό για αμπελουργία. Το όνομα Silva δεν είναι τυχαίο: προέρχεται από το τοπωνύμιο Σίβα, που συνδέεται μυθολογικά με τον θεό Σίβα, τον Διόνυσο, μεταφέροντας στο σήμερα, αυτόν τον απόηχο της λατρείας του κρασιού.
Το 2004, κυκλοφορούν οι πρώτες επίσημες ετικέτες, το Λιάτικο ξηρό ΠΟΠ και το Λιάτικο φυσικός γλυκός οίνος. Το 2006 έρχεται η πρώτη μεγάλη διεθνής αναγνώριση: το «Μεγάλο Χρυσό» σε έναν διαγωνισμό που φέρνει το οινοποιείο στην πρώτη γραμμή, κάνοντάς το πρώτο στην Κρήτη που κατακτά τέτοια διάκριση. Από τότε, οι βραβεύσεις ακολουθούν η μία την άλλη, πιστοποιώντας με τον πιο εμφατικό τρόπο την ποιότητα της δουλειάς.
Σήμερα, το οινοποιείο, διαθέτει πάνω από 140 ιδιόκτητα στρέμματα βιολογικής καλλιέργειας, σε εδάφη ασβεστοαργυλώδη, σε υψόμετρα που φτάνουν τα 500-700 μέτρα. Εδώ καλλιεργούνται οι μεγάλες κρητικές ποικιλίες, Λιάτικο, Κοτσιφάλι, Πλυτό, Βιδιανό, Μοσχάτο Σπίνας κλπ, αλλά και διεθνείς όπως Syrah, Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc. Η φιλοσοφία είναι ξεκάθαρη: παραγωγή κρασιών υψηλής ποιότητας, με προσωπικότητα και ταυτότητα, που να εκφράζουν το terroir της Κρήτης αλλά και να «κλείνουν» το μάτι στις διεθνείς οινικές σκηνές.
Η τελευταία μου επίσκεψη, μέσα στο καλοκαίρι, κράτησε πολλές ώρες, γεμάτη γεύσεις, συζητήσεις και στιγμές που μένουν. Μαζί με τη Χαρούλα, κόρη της Ειρήνης, και τον Γιάννη Δασκαλάκη, γιο της, που έχουν ενεργό ρόλο στο μάρκετινγκ, την εξωστρέφεια, τη γευσιγνωσία και την αμπελουργία, ένιωσα πως η νέα γενιά συνεχίζει με το ίδιο πάθος και αφοσίωση. Με την αμεσότητα και τη ζεστασιά τους, με εκείνη την αυθεντική κρητική φιλοξενία που σε κάνει να αισθάνεσαι καλεσμένος στο σπίτι τους, η εμπειρία ξεπέρασε τα όρια μιας απλής επίσκεψης. Είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν όχι απλώς σε ένα οινοποιείο, αλλά σε μια «κατάσταση», σε μια ιδέα που έχει ριζώσει βαθιά στον χάρτη του ελληνικού κρασιού, με στέρεες βάσεις και ισχυρή ταυτότητα.
Tasting Notes.
Voroinos 2024 – Βιδιανό
Φωτεινό λεμονί χρώμα. Μύτη με έντονα πυρηνόκαρπα φρούτα, εσπεριδοειδή και λεπτές λουλουδένιες νότες που εξελίσσονται σε κάτι πιο σύνθετο με ορυκτότητα. Στο στόμα κομψό, με εξαιρετική ισορροπία φινέτσας και οξύτητας. Σε δύο χρόνια δεν θα πιστευετε τι πίνετε! Απόλυτο Value for money, ένα κρασί κάλεσμα στον κόσμο του Βιδιανού.
Voroinos 2022 – Βιδιανό
Εντυπωσιακή εξέλιξη τρία χρόνια μετά. Το φρούτο παραμένει ζωντανό, ενώ η φινέτσα έχει απογειωθεί, με στοιχεία αλατότητας και ζυμαριού να προστίθενται αρμονικά. Ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα – πραγματική έκπληξη.
Ψίθυρος 2024 – Μοσχάτο Σπίνας
Εκφραστική μύτη με γιασεμί, τριαντάφυλλo, άνθη, χαμομήλι και τροπικά φρούτα χωρίς να το διακρίνει η αρωματική υπερβολή της ποικιλίας. Στο στόμα ξηρό και ισορροπημένο, με δροσιστική οξύτητα, πιο άγουρα τροπικά φρούτα και χαρακτηριστική τριανταφυλλένια διάσταση. Θαυμάσιο καλοκαιρινό κρασί.
Sera 2024 – Πλυτό 50% – Sauvignon Blanc 50%
Ανοικτόχρωμο, λαμπερό λεμονί στην όψη. Η επιτομή της κομψότητας και του ιδιαίτερου χαρακτήρα. Σύνθετη μύτη με μάνγκο, ακτινίδιο, αχλάδι και εσπεριδοειδή. Στο στόμα ξηρό, με μέτριο σώμα, με στιβαρότητα και φινέτσα όμως. Εξαιρετική οξύτητα και φρουτώδη επίγευση με τροπικές νότες. Δυνατή υπογραφή της οινοποιού εδώ.
Ένστικτο 2020 – Βιδιανό
Κορυφαία έκφραση της ποικιλίας, με αναφορές σε καλή Βουργουνδία. Χρυσαφί χρώμα και σύνθετη μύτη με γιασεμί, κρέμα λεμονιού, βανίλια, ξηρούς καρπούς, μέλι και αποξηραμένα φρούτα. Στόμα γεμάτο, με κρεμώδη υφή και πληθωρικότητα. Ένα καταπληκτικό, πολύπλοκο Βιδιανό στην ωριμότητά του.
Γρίφος 2023 – Βιδιανό
Ζύμωση σε αμφορείς με ιθαγενείς ζύμες, χωρίς θειώδη και αφιλτράριστη εμφιάλωση. Γήινος χαρακτήρας με μελένιες νότες. Απολαυστικό κρασί με εντελώς δικό του, γλυκόπικρο χαρακτήρα. Θρούμπι, κερήθρα, ροδάκινο αχλάδι και αποξηραμένα μαζί με μπαχαρένεις νότες. Στόμα γεμάτο, με παρουσία τανινών, τονισμένη οξύτητα και μακρά επίγευση. Ο καλύτερος λευκός Γρίφος που έχω δοκιμάσει ως σήμερα, και σίγουρα ένα από τα πιο ιδιαίτερα κρασιά του Οινοποιείου.
Ψίθυρος 2024 – Ροζέ – Κοτσιφάλι
Απίστευτα ευχάριστο ροζέ κρασί με πολύ γοητευτική μύτη από κόκκινα μούρα, φράουλα, και ανθικά αρώματα. Γεμάτο στο στόμα. Απολαυστικό.
Γρίφος 2022 – Ροζέ – Κοτσιφάλι
Από τη σειρά των φυσικών κρασιών Γρίφος. Μια διαφορετική έκφραση της ποικιλίας, με τρομερή δύναμη, φινέτσα και ζωντανή οξύτητα. Αρώματα cranberry, αποξηραμένου κερασιού και βοτανικές νότες. Στο στόμα γεμάτο, με ισχυρή δομή, υψηλή οξύτητα και μακρά επίγευση. Ένα εκπληκτικό ροζέ με αντοχή στον χρόνο.
Ψίθυρος 2019 – Λιάτικο
Ένα εισαγωγικό Λιάτικο που μόνο εισαγωγικό δεν είναι στο στόμα. Εντυπωσιακή μύτη με φράουλα, κεράσι, κόκκινα μούρα, βανίλια και γλυκά μπαχαρικά, πλαισιωμένα από μοσχοκάρυδο, δάφνη και διακριτικές βοτανικές νότες. Στο στόμα ισορροπημένο, με ωραία οξύτητα και ευγενικές τανίνες.
Ένστικτο 2016 – Syrah 70% – Κοτσιφάλι 30%
Πλούσια αρωματική παλέτα με κόκκινα και μαύρα φρούτα, μπαχαρικά, ζωικά στοιχεία, forest floor, σοκολάτα και καπνό. Στο στόμα στρογγυλό, με σώμα μέτριο+, λείες και φινετσάτες τανίνες. Φρουτώδης, κομψή επίγευση που ολοκληρώνει τον χαρακτήρα του. Ανήκει στα καλύτερα ερυθρά του Νησιού.
Γρίφος 2019 – Λιάτικο
Ένα πραγματικά ξεχωριστό Λιάτικο που φτάνει σε πολύ υψηλά επίπεδα απόλαυσης. Αρώματα γλυκών μπαχαρικών, βοτάνων και αποξηραμένων φρούτων, με βελούδινη υφή και μαλακές τανίνες. Εξαιρετική οινοποίηση που ξεπερνά τα όρια του φυσικού οίνου – μια πραγματική πλατφόρμα σπουδής στην ποικιλία, δείγμα εκπληκτικής εξέλιξης στην οινοποίηση, με την υπογραφή της Ειρήνης Δασκαλάκη.
Grande Reserve 2020 – Λιάτικο
Μεγάλο Κρασί. Από παλιά άνυδρα αμπελοτόπια με εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις, σε λιγότερες από 3.000 φιάλες. Ανοιχτό κόκκινο με κεραμιδί ανταύγειες. Πληθωρικό αλλά με απόλυτη φινέτσα, αιθέριο και στιβαρό μαζί. Αρώματα φράουλας, αποξηραμένων κερασιών, γλυκών μπαχαρικών και βανίλιας, με νύξεις ντομάτας και μανιταριού. Βελούδινο στο στόμα, με τρομερή πολυπλοκότητα και μακρύ τελείωμα. Μια πραγματική κληρονομιά για τα κρητικά κρασιά και το μεγάλο στοίχημα της Ειρήνης Δασκαλάκη, που θεωρώ ότι κερδήθηκε.
Το Λιάτικο δεν είναι απλώς μια ποικιλία, είναι μνήμη και μέλλον μαζί. Από την πρώτη φρέσκια έκφραση ως το μεγάλο παλαιωμένο κρασί, αποκαλύπτει δύναμη, βάθος και σπάνια φινέτσα. Είναι μια ποικιλία που κουβαλάει την ιστορία της Κρήτης, αλλά ταυτόχρονα δείχνει ότι θα μπορέσει ίσως να σταθεί με αξιώσεις δίπλα στις σπουδαιότερες ερυθρές του κόσμου. Στα χέρια της Ειρήνης Δασκαλάκη γίνεται αφήγηση, μια ζωντανή πλατφόρμα σπουδής και έμπνευσης που χαράζει τον δρόμο για το αύριο.
Θερμές ευχαριστίες για την φιλοξενία στην Ειρήνη, την Χαρούλα, τον καταπληκτικό Γιάννη και τον εμπνευσμένο sommelier της ομάδας, Χρήστο Πάντο.
Γιώργος Λυγεράκης
